Ten artykuł jest dla organizatorów wycieczek szkolnych jadących do Krakowa autokarem. Dostajesz kompletny, praktyczny zestaw procedur: jak wsiadać i wysiadać spokojnie, jak rozdzielić role dorosłych, gdzie posadzić uczniów, jak przygotować się na chorobę lokomocyjną, kiedy planować postoje i jak rozmawiać z kierowcą, żeby dzień był bezpieczny i punktualny.
Działa dla klas 1-3, 4-6 i 7-8 po drobnych korektach długości odcinków, liczby opiekunów na sektor i intensywności aktywności w trakcie jazdy.
T-14 do T-10 - wybór przewoźnika i potwierdzenie standardu autokaru. Spisz na 1 stronie: godziny, trasa, miejsce pierwszego i ostatniego postoju, kontakt do kierowcy dyżurnego. Zaznacz, że klasa wsiada i wysiada tylko po stronie chodnika.
T-9 do T-7 - zbierz zgody rodziców i informacje o lekach oraz skłonności do choroby lokomocyjnej. Ustal role dorosłych: Prowadzący, Zamykający, Łącznik, Ruchomy.
T-6 do T-3 - przygotuj plan miejsc i sektorów w autokarze, wydrukuj listy, spakuj apteczkę i worki na ewentualne mdłości, rękawiczki, chusteczki, ręczniki papierowe.
T-2 do T-1 - przypomnienie do rodziców: zbiórka, zasady w autokarze, woda w butelce niegazowanej, śniadanie w domu, prośba o ograniczenie słodyczy na start.
T0 - wyjazd. Zrób próbę 60 sekund przed wejściem do pojazdu: STOP - ZBIÓRKA - CISZA, odczytaj skrypt zasad, licz pary, wsiadanie sektorami.
1. Dokładna godzina i miejsce podstawienia pojazdu oraz kierunek ustawienia przy krawężniku.
2. Numer telefonu kierowcy dyżurnego i przewoźnika. Dodatkowo numer do rezerwy technicznej.
3. Zasady wsiadania i wysiadania tylko od strony chodnika. Zabronione otwieranie drzwi od strony jezdni przez uczniów.
4. Reżim pasów - przypomnienie przed startem i po każdym dłuższym postoju.
5. Plan postojów i czasy minimalne: pierwszy krótki po 60-90 minutach od wyjazdu, kolejne zgodnie z rytmem trasy.
6. Klimatyzacja i wentylacja - temperatura komfortu, krótkie przewietrzenia na postojach.
7. Strefy ciszy w przedniej części pojazdu - zero głośnych rozmów przy kierowcy.
8. Odkładanie śmieci do jednego worka na sektor - kierowca nie jest od sprzątania po klasie.
9. Procedura awarii - gdzie czekamy, kto dzwoni, jak zabezpieczamy klasę przy drodze.
10. Informacja o czasie dojścia pieszo z miejsca wysiadania do pierwszego punktu programu - potrzebny bufor 5-10 minut.
Przed wejściem - STOP - ZBIÓRKA - CISZA. Plecaki na ziemi, liczenie par, przypomnienie punktu zbiórki po wysiadce.
Wsiadanie - sektorami i wszystkimi drzwiami po stronie chodnika. Prowadzący pierwszy, Zamykający ostatni. Ruchomy dorosły stoi na końcu stopnia i wpuszcza po 2 osoby.
W środku - uczniowie natychmiast zajmują wyznaczone miejsca i zapinają pasy. Plecaki pod siedzenie lub między nogi, przejście musi być wolne.
Wysiadanie - ogłoszenie 2 minuty przed przystankiem. Najpierw staje pojazd, potem dopiero odpinamy pasy. Wysiadają sektory, Zamykający schodzi ostatni. Zbiórka przy pojeździe po stronie chodnika, liczymy pary, dopiero potem przejście kolumną.
Przód pojazdu - strefa ciszy i dorosłych. Dzieci bardziej ruchliwe sadzamy dalej od kierowcy, ale nie na samym końcu, żeby nie robić „strefy klubowej”.
Środek - większość klasy w parach według tempa i komfortu, a nie według „kto z kim się lubi”.
Tył - uczniowie o stabilnym zachowaniu, fotograf zespołu i kronikarz. Dorosły ruchomy kontroluje co kilka minut.
Role uczniów: Pilot sektora koordynuje wsiadanie i wysiadanie, Zegarmistrz pilnuje czasu postojów, Kronikarz notuje punkty trasy, Rzecznik kontaktuje się z opiekunem w imieniu sektora.
Pasy zapinamy zaraz po zajęciu miejsca i sprawdzamy ponownie po każdym postoju. Przejścia i wyjścia muszą pozostać wolne.
W trakcie jazdy nie chodzimy po autokarze. Butelki z wodą trzymamy w kieszeni fotela lub przy nodze, nie na przejściu.
Okna uchylamy tylko na prośbę dorosłego. Klimatyzacja i nawiewy ustawiamy tak, aby nie dmuchały bezpośrednio w twarz.
Słuchawki do muzyki lub audioguide tylko w połowie pojazdu i na umiarkowanej głośności. Przód to strefa ciszy.
Duże bagaże do luku - tylko kierowca lub dorosły. Plecaki dzienne pod siedzenie, nie do góry nad głową jeśli nie ma bezpiecznej półki.
Oznaczenia - imię, klasa i numer telefonu opiekuna na zawieszce. Worki na śmieci w każdym sektorze i 1 zapasowy w przejściu.
Przed postojem - zapowiedź: „za 2 minuty zatrzymujemy, odkładamy śmieci, sprawdzamy kieszenie i pasy”.
Po powrocie - szybki obchód dorosłych z listą miejsc i kontrola czy nic nie zostało.
Przed wyjazdem - lekkie śniadanie, bez nadmiaru cukru i gazowanych napojów. Miej przy sobie wodę niegazowaną i krakersy.
Miejsca w pojeździe - osoby wrażliwe sadzamy bliżej środka pojazdu i przodem do kierunku jazdy. Okno delikatnie uchylone pomaga części uczniów.
Zestaw pomocny - woreczki, chusteczki, rękawiczki, małe ręczniki papierowe, wilgotne chusteczki, woda. Po incydencie krótkie przewietrzenie i 2-3 minuty spokojnego siedzenia.
Komunikat do klasy - mówimy spokojnie i krótko. Rzecznik sektora pomaga w przywróceniu porządku, reszta uczniów zostaje na miejscach.
Pierwszy postój po 60-90 minutach, kolejne według potrzeb trasy. Lepiej 2 krótsze postoje niż jeden długi i nerwowy.
Zasada parkingu - wysiadamy tylko po stronie chodnika. Prowadzący wskazuje kierunek i miejsce zbiórki. Plecaki zostają na miejscach, chyba że to dłuższa przerwa.
Toalety - wchodzimy parami, pilot sektora odhacza powroty. Przed wejściem z powrotem do pojazdu 2 łyki wody i przypomnienie o pasach.
Kanał dorosłych - krótkie wiadomości SMS: wyjazd, pierwszy postój, dojazd. Jeden dorosły raportuje do reszty co 60-90 minut.
Rodzice - 3 komunikaty gotowe: start o godzinie X, przerwa po drodze i przyjazd. W razie zmiany planu jedna wiadomość zbiorcza po zatrzymaniu, nie w trakcie jazdy.
Kierowca - rozmowy w przerwach, nie w trakcie jazdy. Jasne polecenia dotyczą tylko organizacji klasy i bezpieczeństwa. Trasę i prowadzenie pojazdu zostawiamy kierowcy.
Audioguide klasowy - 8-10 minut nagrania z pytaniami, po których następuje 2 minuty ciszy.
Gry papierowe i bingo detali na trasie - rozdajesz w połowie drogi, nie na starcie.
Muzyka tylko na słuchawkach i w środkowej części pojazdu. Zero głośnych filmów na głośniku.
Przed startem: „Zapnij pas, plecak pod siedzenie, przejście puste, telefon na cicho”.
Przed postojem: „Za 2 minuty stajemy. Zostawiamy śmieci w worku sektora. Po zatrzymaniu wysiadamy tylko po stronie chodnika”.
Po postoju: „Wszyscy siedzą, pasy zapinamy, butelki pod siedzenie, ruszamy w ciszy przez 2 minuty”.
Spóźnienie autokaru - Prowadzący utrzymuje klasę w cieniu, Ruchomy dorosły negocjuje z kolejnym punktem programu przesunięcie wejścia o 15-20 minut.
Awaria pojazdu - dzieci pozostają w autokarze do czasu decyzji kierowcy. Jeśli konieczne opuszczenie, ustawiamy kolumnę po stronie bezpiecznej i przechodzimy do cienia lub zadaszenia. Łącznik dzwoni do przewoźnika i wysyła krótką informację do rodziców po zatrzymaniu.
Zgubiony przedmiot - rzecznik sektora sprawdza natychmiast po powrocie na miejsce. Przed końcem dnia dorosły robi obchód kontrolny z listą miejsc.
Wejście i wyjście: STOP - ZBIÓRKA - CISZA, liczenie par, wsiadanie sektorami, pasy, przejście wolne.
Wyposażenie dorosłych: apteczka, woreczki, chusteczki, rękawiczki, woda, lista telefonów, taśma do oznaczeń, mazak do odhaczania.
Plan miejsc: strefa ciszy z przodu, sektory A-B-C, role uczniów, rozmieszczenie dorosłych.
Procedury postojów: kolejność wyjścia, toalety parami, woda, zbiórka przy pojeździe, kontrola pasów.
Komunikaty SMS: start, postój, przyjazd, zmiana planu.
Czy uczniowie mogą jeść w trakcie jazdy: krótkie przekąski tak, ale bez kruchego bałaganu i bez gazowanych napojów. Lepiej zjeść na postoju.
Co z filmem na pokładzie: tylko jeśli nie rozprasza kierowcy i masz pewność, że dźwięk nie przejdzie na głośniki. Preferuj krótkie nagrania edukacyjne na słuchawkach.
Czy zmieniać miejsca w połowie drogi: tak, jeśli to pomaga w energii grupy, ale tylko podczas postoju i po ponownym przypięciu pasów.
Jak reagować na hałas: pilot sektora prosi o 2 minuty ciszy. Jeśli nie działa, Zamykający zamienia miejsca dwóch najgłośniejszych osób na strefę ciszy z przodu.
Przewodnik koordynuje timing postojów, dba o porządek przy wsiadaniu i wysiadaniu, pilnuje strefy ciszy z przodu i prowadzi krótkie, angażujące aktywności podczas jazdy. Dzięki temu nauczyciel i trójka klasowa mają spokojną głowę, a klasa dojeżdża do Krakowa w skupieniu i gotowa na zwiedzanie. Zarezerwuj zwiedzanie z Małgorzatą Kasprowicz - ustawimy role, plan miejsc i skrypty tak, żeby autokar działał jak dobrze prowadzona sala.
