Collegium Novum to nie tylko ładna neogotycka fasada przy Plantach — to serce akademickiej historii Krakowa, a jednocześnie budynek, obok którego mija każdy turysta podążający Drogą Królewską. Jeśli lubisz łączyć architekturę, opowieści o historii uczelni i krótkie, wygodne przejazdy po mieście, dzień skoncentrowany na uniwersytecie i sąsiedztwie można zaplanować tak, by był ciekawy i relaksujący.
Mówiąc krótko: tak — da się sensownie wykorzystać melex (elektryczny pojazd turystyczny) jako element całodniowego planu, pod warunkiem że potraktujesz go jako środek ułatwiający przemieszczanie i krótkie przejazdy między punktami, a nie jako jedyny sposób zwiedzania. Melexy świetnie sprawdzają się przy trasach Stare Miasto — Wawel — Kazimierz — Podgórze; pozwalają oszczędzić siły i zobaczyć więcej w krótszym czasie, ale nie zastąpią spacerów tam, gdzie warto zejść z pojazdu i naprawdę pooglądać miasto.
W tym tekście znajdziesz praktyczny plan trzydniowego pobytu z akcentem na Collegium Novum, wskazówki jak i kiedy korzystać z melexu, co zobaczyć w najbliższym otoczeniu uczelni, gdzie dobrze zjeść oraz jak uniknąć najczęstszych błędów turystów.
Rozpocznij dzień od spokojnego spaceru od Plant w stronę ul. Gołębiej: Collegium Novum (ul. Gołębia 24) to imponujący, neogotycki budynek z bogatą dekoracją fasady i herbami dobroczyńców uczelni. Wejdź w rejon auli — choć wnętrza administracyjne bywają zamknięte dla zwiedzających, warto sprawdzić, czy nie ma dni otwartych lub wydarzeń studenckich (inauguracje, sesje), kiedy aula jest dostępna dla publiczności.
W auli dojrzeć można obrazy Jana Matejki — najsłynniejszy z nich to "Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem". Obok warto zwrócić uwagę na reprezentacyjne klatki schodowe i polichromowane herby. W budynku znajduje się też Sala 56 — miejsce tragicznych wydarzeń z 6 listopada 1939 roku (tzw. Sonderaktion Krakau) i upamiętnienie aresztowanych profesorów; to ważny punkt pamięci, który dobrze jest odwiedzić z wyczuciem.
Po uniwersyteckich zakamarkach przejdź krótkim spacerem na Wawel — dziedziniec, katedra i skarbiec to klasyka. Pamiętaj, żeby bilety do komnat królewskich czy do kaplicy wawelskiej rezerwować wcześniej w sezonie. Wieczorem można zostać w okolicy i zjeść obiad w jednej z restauracji serwujących dania kuchni polskiej — wybieraj miejsca o dobrych ocenach, blisko Wawelu i Rynku, jeśli chcesz oszczędzić czas na powroty.
Jeśli myślisz o "melexowym" dniu, najlepiej potraktować wynajem pojazdu jako elastyczną opcję: krótkie przejazdy między obszernymi spacerami, odbiór spod hotelu, możliwość zakończenia trasy w dogodnym miejscu. Wiele firm oferuje pojedyncze trasy (30–60 min.), ale możliwy jest też wynajem na godziny lub cały dzień — wtedy możesz zaplanować trasę według własnych priorytetów.
Przykładowy harmonogram całodniowego dnia z melexem: 09:00 odbiór spod hotelu/hostelu → 09:15 szybki przejazd i postój przy Collegium Novum, krótka opowieść o historii UJ → 10:00 przejazd przez Planty do Rynku Głównego, postój 30–45 min (Sukiennice, Kościół Mariacki) → 12:00 przejazd na Wawel, czas na dziedziniec i lunch w okolicy → 14:30 przejazd melexem do Kazimierza, dłuższy spacer i kawiarnia → 17:00 przejazd do Podgórza (by zobaczyć fragmenty dawnego getta i Plac Bohaterów Getta) → 19:00 powrót i zakończenie trasy. W czasie trwania postojów warto schodzić z pojazdu i zwiedzać pieszo.
Kilka praktycznych uwag: rezerwuj melex z wyprzedzeniem, szczególnie w weekendy i w sezonie; negocjuj opcję odbioru i zakończenia w różnych punktach; zapytaj o opcję audio/przewodnika — wiele melexów oferuje nagrany komentarz w wielu językach. Ceny zależą od długości trasy, liczby pasażerów i formy usługi — dla przykładu standardowy krótki przejazd dla 4 osób może kosztować w przybliżeniu rzędu kilkuset złotych (orientacyjnie), a wynajem na godziny będzie wyceniany indywidualnie.
Ostatni dzień zostaw na głębsze zanurzenie w atmosferę miasta: poranek w Kazimierzu to dobry pomysł — liczne kawiarnie, galerie i klimatyczne uliczki zapraszają do powolnego zwiedzania. To miejsce, gdzie melex można potraktować jako skrócenie odcinków między punktami, ale warto tu spacerować.
Polecane miejsca na kawę i jedzenie (uniwersalne, długo obecne i zwykle wysoko oceniane): Massolit (księgarnia z kawiarnią), Cafe Camelot — urokliwe miejsce blisko Rynku, Hamsa i inne dobrze oceniane lokale w Kazimierzu serwujące kuchnię śródziemnomorską i bliskowschodnią, oraz historyczna restauracja przy Rynku, jeśli chcesz spróbować klasycznych dań polskich. Wybierając restauracje, kieruj się ocenami i opiniami gości — lepiej zarezerwować stolik na wieczór, szczególnie w sezonie.
Popołudnie możesz spędzić w Parku Plant lub nad Wisłą, a wieczorem wrócić na Rynek lub na lampkę wina w spokojniejszym barze na Kazimierzu. Jeśli planujesz wyjazd poza miasto (Wieliczka, Ojcowski Park Narodowy), zarezerwuj miejsce wcześniej — to popularne wycieczki jednodniowe.
Sprawdź dostępność auli i sal Uniwersytetu przed wizytą — wiele przestrzeni jest administracyjnych i może być zamkniętych podczas uczelnianych wydarzeń. Największym rozczarowaniem dla turystów jest przyjazd "na miejsce" i brak możliwości wejścia do środka.
Nie oczekuj, że melex pojedzie wszędzie tam, gdzie chcesz — wąskie uliczki, schody i niektóre części Wawelu są poza zasięgiem pojazdów. Traktuj melex jako ułatwienie, a nie całość zwiedzania. Rezerwuj z wyprzedzeniem w sezonie i negocjuj miejsca odbioru/zakończenia trasy.
Kolejny częsty błąd — brak butów do chodzenia. Nawet jeśli korzystasz z melexu, przygotuj się na sporo spacerów po brukowanych uliczkach. Zabierz też lekki płaszcz na wieczór — pogoda w Karkowie potrafi się zmienić. Warto też mieć ze sobą wodę i mapkę offline (telefon może rozładować się podczas całodniowego odkrywania).
Czy Collegium Novum jest otwarte dla zwiedzających? Częściowo — budynek pełni funkcje administracyjne, aula i sale bywają otwarte podczas wydarzeń, dni otwartych lub rezerwacji; warto wcześniej sprawdzić terminy.
Ile trwa standardowa wycieczka melexem? Typowe trasy trwają 30–45 minut, ale dostępne są też trasy godzinne i wynajem na godziny lub cały dzień.
Czy melexem można dojechać wszędzie na Starym Mieście? Nie zawsze — melexy poruszają się po wyznaczonych trasach i nie wjadą wszędzie tam, gdzie są schody, strome podejścia lub bardzo wąskie uliczki.
Czy trzeba rezerwować bilety do Wawelu z wyprzedzeniem? Tak, na niektóre części (komnaty, skarbiec) rezerwacja jest rekomendowana, zwłaszcza w sezonie turystycznym.
W auli Collegium Novum wisi duży obraz Jana Matejki przedstawiający Kopernika — to jeden z tych szczegółów, które łączą Uniwersytet Jagielloński z polskim malarstwem historycznym. Sala 56 to miejsce o głębokim symbolizmie pamięci — pamiętajmy o tej historii przy odwiedzinach.
Meleksy w Krakowie oferują nagrany komentarz w wielu językach i działają na zasadzie zarówno krótkich przejazdów, jak i indywidualnego wynajmu. Usługi te są regulowane lokalnie i firmy czasami oferują niestandardowe trasy dla grup, wesel czy eventów; możesz wynająć pojazd na kilka godzin lub na cały dzień, jeśli chcesz sporo zobaczyć bez forsownych spacerów. Drobna wskazówka: najciekawsze widoki często pojawiają się wtedy, gdy schodzisz z pojazdu i dasz sobie czas na spacer.
Kraków w trzy dni to zadanie wykonalne — wystarczy mądrze łączyć spacery z krótkimi przejazdami melexem, wcześniej rezerwować najważniejsze bilety i zostawić czas na niespieszne odkrywanie zakamarków. Collegium Novum to punkt obowiązkowy dla miłośników historii uczelni i pięknej architektury — nawet jeśli wejście do środka nie zawsze jest dostępne, okolica i opowieści o miejscu są warte poświęconego czasu.
Jeśli podoba Ci się ten plan, udostępnij go znajomym lub na social mediach — pomożesz innym lepiej zaplanować pobyt w Krakowie. A jeśli chcesz zwiedzać z prywatną przewodniczką, zapraszamy do skorzystania z usług Małgorzaty Kasprowicz — jej kontakt znajdziesz na stronie przewodnika (zwiedzaniekrakowa.com). Powodzenia i miłego odkrywania Krakowa!
