Krótko: tak — ale z zastrzeżeniami. Historyczne centrum Krakowa ma wiele udogodnień wprowadzonych w ostatnich latach, są też miejsca, w których nadal spotkamy schody, kostkę brukową i wąskie przejścia. Najlepiej zaplanować trasę wcześniej i wiedzieć, które wejścia i wystawy są dostępne dla osób poruszających się na wózkach lub z ograniczoną mobilnością.
Warto też pamiętać, że „dostępność” to nie tylko rampy: to windy, toalety dostosowane dla osób z niepełnosprawnościami, oznakowanie, obsługa potrafiąca pomóc oraz komunikacja miejska umożliwiająca wygodny dojazd.
Kraków promuje turystykę bez barier i dysponuje miejskimi materiałami opisującymi dostępność atrakcji. Wersje przewodników dla turysty z niepełnosprawnością są dostępne w urzędzie miasta i zawierają praktyczne piktogramy i listy obiektów z oceną dostępności.
W centrum znajdziesz obiekty wyposażone w windy i rampy — dobrym przykładem są odnowione Sukiennice z windą umożliwiającą dotarcie na piętro i taras, a także Muzeum pod Rynkiem (Rynek Podziemny), które przygotowało trasę wolną od barier, dostępną windę oraz toaletę dla osób z niepełnosprawnościami.
Wiele instytucji kulturalnych (muzea, części zamkowe) oferuje udogodnienia dodatkowe: audiodeskrypcję, pętle indukcyjne, tłumaczenia na Polski Język Migowy po wcześniejszym zgłoszeniu oraz możliwość zwiedzania z psem przewodnikiem.
Projekt „Nowe Sukiennice” wprowadził do zabytkowej przestrzeni nowoczesną windę i łagodne podjazdy, dzięki czemu osoby na wózkach mogą dotrzeć do galerii i na taras. Na parterze recepcja i kasy są dostępne dla osób z ograniczoną mobilnością.
Taras Sukiennic oferuje jednocześnie świetny punkt widokowy na Rynek — wejście na taras poprzedza łagodny podjazd, co czyni go jednym z bardziej komfortowych przystanków na Rynku dla osób, które nie chcą lub nie mogą pokonywać schodów.
Zamek Królewski na Wawelu udostępnia niektóre wystawy i trasy w formie przyjaznej dla osób poruszających się na wózkach. Przykładowo część wystaw została przygotowana tak, by trasa była dostępna na całej długości dla wózków, natomiast inne (ze względu na historyczną strukturę) pozostają niedostępne lub mają utrudnienia.
Przed planowaniem wizyty na Wawelu warto sprawdzić, które ekspozycje są dostępne w danym terminie — niektóre wystawy bywają tymczasowo niedostępne z powodu remontów czy zmiany aranżacji. Obsługa zamku informuje o możliwościach wypożyczenia audioprzewodnika i udogodnieniach dla osób niewidomych i słabowidzących.
Średniowieczne kościoły i wieże zazwyczaj mają schody i wąskie przejścia; Bazylika Mariacka udostępnia turystom prezbiterium i część nawy, ale dostęp do wieży i niektórych przestrzeni może być ograniczony ze względu na konieczność pokonania wielu stopni.
Podziemia Rynku (Rynek Podziemny) zostały zaprojektowane z myślą o możliwie szerokim dostępie — trasa jest wolna od barier, w obiekcie działa winda, a na trasie znajduje się toaleta przystosowana dla osób z niepełnosprawnościami.
Komunikacja miejska w Krakowie rozwija tabor niskopodłogowy i w wielu tramwajach oraz autobusach dostępne są platformy najazdowe. Dzięki temu dojazd na Rynek tramwajem niskopodłogowym jest dla wielu osób wygodną opcją - warto jednak upewnić się, że konkretny kurs obsługuje niskopodłogowy wagon.
Dla podróżujących samochodem: w rejonie śródmieścia wyznaczone są miejsca postojowe dla pojazdów osób z niepełnosprawnościami (tzw. niebieskie koperty). Jeden z często wskazywanych punktów postojowych w pobliżu Rynku to okolice ul. Jagiellońskiej; przy planowaniu warto sprawdzić aktualne wykazy i zasady abonamentów parkingowych.
Taksówka lub transport door-to-door są czasem najprostszą opcją kiedy liczy się wygoda wejścia i wyjścia bez pokonywania kostki brukowej na dłuższym odcinku.
Spakuj się rozsądnie: wygodne podeszwy, ewentualna mata antywstrząsowa do wózka (jeśli jedziesz po kostce), pokrowiec przeciwdeszczowy i zapas baterii do elektrycznego wózka. Nawierzchnia Rynku to historyczna kostka; momentami przejazd może być wyboisty.
Zadzwoń lub napisz wcześniej do muzeum, kościoła czy kawiarni, które chcesz odwiedzić. Wiele instytucji oferuje możliwość przygotowania indywidualnego planu zwiedzania, rezerwacji miejsca lub zorganizowania asysty.
Jeżeli korzystasz z usług tłumacza migowego, audiodeskrypcji lub potrzebujesz pętli indukcyjnej, zgłoś to z wyprzedzeniem — instytucje często organizują takie udogodnienia na zamówienie.
Zakładanie, że „cały Rynek” jest równy i gładki. Historyczne centrum ma fragmenty idealne dla wózka, ale też miejsca z szerokimi fugami, szynami tramwajowymi i schodami. Planuj krótsze etapy zwiedzania.
Nie sprawdzenie dostępności interesującej wystawy na dzień przed wizytą. Nawet dostępne obiekty czasami czasowo ograniczają ruch z powodu remontów lub zmian ekspozycji.
Pomijanie opcji transportowych: często krótsza trasa tramwajem niskopodłogowym lub podjazd taksówką oszczędzi wiele wysiłku w porównaniu z forsowaniem kostki brukowej pieszo.
Parkuj lub wysiądź w okolicach ul. Jagiellońskiej, skąd łatwo dotrzeć na północny-wschód Rynku. Wejdź do Sukiennic windą, zobacz galerię i skorzystaj z tarasu — to dobry punkt obserwacyjny, a sam dostęp jest łagodny i przystosowany.
Po wizycie na tarasie zjedź windą na parter i przemieść się do wejścia do Podziemi Rynku — trasa muzealna jest przygotowana pod kątem dostępności i ma przystosowaną toaletę.
Jeżeli planujesz jeszcze Wawel, rozważ przejazd tramwajem niskopodłogowym lub krótką taksówkę zamiast długiego spaceru po zatłoczonych i brukowanych uliczkach.
Sukiennice mają kawiarnię na tarasie i kilka dobrze ocenianych lokali w pobliżu — taras daje często łatwy dostęp dzięki podjazdom i windzie. Kawiarnia Noworolski przy Sukiennicach to klasyczne miejsce z długą tradycją; taras i galeria ułatwiają dojazd.
W okolicach Rynku znajdziesz wysoko oceniane restauracje i kawiarnie z miejscami siedzącymi na parterze i przestronnymi wejściami — przed wizytą warto zadzwonić i potwierdzić, czy stolik i toaleta są dostępne dla osoby z ograniczoną mobilnością.
Jeżeli chcesz czegoś szybkiego i pewnego, wybierz lokale z tarasami lub na parterze (np. kawiarnie w przejściach Sukiennic lub restauracje z wejściem od Rynku) — są najbardziej przyjazne dla wózków i osób z problemami z chodzeniem.
Czy mogę wjechać wózkiem na Rynek Główny? - Tak, Rynek jest dostępny, ale powierzchnia to kostka brukowa; lepiej poruszać się krótszymi odcinkami i wybierać łagodniejsze trasy.
Gdzie jest najbliższa toaleta dla osób niepełnosprawnych? - W pobliżu Rynku funkcjonują toalety przystosowane w wybranych obiektach muzealnych (np. w Podziemiach Rynku) oraz w niektórych instytucjach kulturalnych i hotelach; najlepiej sprawdzić listę punktów przed wyjściem.
Czy mogę liczyć na pomoc przy wejściu na wystawę lub do kościoła? - Tak, wiele muzeów i instytucji zaoferuje pomoc po wcześniejszym zgłoszeniu. Warto powiadomić obsługę co najmniej dzień wcześniej.
W Krakowie działają miejskie makiety i oznaczenia Braille’a w kilku miejscach historycznych — to przydatne dla osób z dysfunkcją wzroku, ale także świadczy o rosnącym nacisku na inkluzywność przestrzeni miejskiej.
Niektóre instytucje kultury organizują specjalne cykle „dla wszystkich” z audiodeskrypcją i tłumaczeniem na PJM — to doskonała okazja, aby skorzystać z oprowadzania przygotowanego z myślą o różnych potrzebach.
Niekiedy najkrótsza trasa na mapie okazuje się najmniej wygodna — warto wybierać nieco dłuższe, ale bardziej płaskie i równe drogi, nawet jeśli trasa prowadzi ulicami o większym natężeniu ruchu.
Jeśli chcesz dokładnie zaplanować trasę, zarezerwować bilety, skoordynować transport i restauracje lub potrzebujesz przewodnika, który zadba o logistykę i komfort wycieczki — skorzystaj z usług prywatnej przewodniczki Małgorzaty Kasprowicz. Informacje kontaktowe i oferta są dostępne na stronie zwiedzaniekrakowa.com.
Małgorzata pomoże dopasować trasę do Twoich potrzeb, skontaktuje się z muzeami i lokalami, zarezerwuje bilety oraz zajmie się kwestiami transportu i noclegów — wszystko tak, by Twój pobyt w Krakowie był maksymalnie bezstresowy i przyjemny.
Jeżeli ten przewodnik był pomocny, podziel się nim z przyjaciółmi lub udostępnij w mediach społecznościowych — pomożesz innym zaplanować dostępną wycieczkę po Krakowie.
A gdy będziesz gotowy na spacery po muzeach lub po Rynku z osobą, która zna miasto i potrafi zorganizować wszystko wygodnie — napisz do Małgorzaty Kasprowicz na zwiedzaniekrakowa.com. Z przyjemnością przygotuje trasę i zajmie się rezerwacjami, transportem oraz wsparciem organizacyjnym.
