Sukiennice to nie tylko najbardziej rozpoznawalny budynek na Rynku Głównym w Krakowie — na górnej kondygnacji znajduje się Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku, będąca oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie. To doskonałe miejsce na lekcję plastyki, historii czy wychowania obywatelskiego, bo zbiory łączą piękno obrazów z tematami bliskimi programowi szkolnemu.
Wizyta w Sukiennicach łączy bezpośredni kontakt z dziełami sztuki z edukacyjnymi aktywnościami: muzeum udostępnia gotowe karty pracy i ścieżki zwiedzania, które można pobrać i wydrukować przed przyjściem. Taka forma pracy wzmacnia obserwację, umiejętność czytania obrazu i kreatywne myślenie u uczniów.
Dla nauczyciela to też dobry punkt wyjścia, bo Muzeum Narodowe prowadzi lekcje muzealne i warsztaty dla grup szkolnych — dzięki temu można połączyć samodzielne zadania z oprowadzeniem przez pracowników muzeum.
Muzeum Narodowe w Krakowie udostępnia karty pracy przygotowane przez Dział Edukacji: przykładem są materiały pod hasłem „Artystki i muzy” — to rodzinna ścieżka zwiedzania przeznaczona przede wszystkim dla młodszych dzieci, zawierająca 10 kart z zadaniami dotyczącymi konkretnych dzieł z galerii.
Karty zawierają krótkie teksty w formie opowieści (głosów bohaterek z obrazów), zadania plastyczne, łamigłówki, mapkę wnętrza i gotowe elementy do wycięcia. W materiałach znajdują się także propozycje zabaw: memory z postaciami z obrazów, zadania śledcze (np. wyznaczanie trasy na mapie), ćwiczenia aktorskie (odgrywanie scen), a także pytania do dyskusji, co ułatwia pracę z klasą.
Z praktycznego punktu widzenia: materiały są przygotowane do pobrania i wydruku — ważne, by zrobić to przed wyjściem. Notatka z muzeum przypomina o zasadach bezpieczeństwa: nie wolno używać nożyczek w galerii, więc elementy do wycięcia trzeba przygotować wcześniej.
Rezerwacja grupy i informacje dotyczące lekcji muzealnych warto załatwić z wyprzedzeniem. Muzeum posiada Centrum Informacji i Rezerwacji oraz dedykowane kanały kontaktu oddziału Sukiennice — można dopytać o dostępność terminów i ofertę zajęć dostosowanych do wieku.
Przy planowaniu zwróć uwagę na godziny otwarcia Sukiennic: zazwyczaj oddział działa we wtorki–niedziele w godzinach od około 10:00 do 18:00 i jest nieczynny w poniedziałki. Dniem bezpłatnego wstępu na wystawy stałe jest wtorek — to ważna informacja przy planowaniu budżetu, ale też oznaka, że we wtorki muzeum może być bardziej zatłoczone.
Cennik i zasady wpuszczania grup: muzeum stosuje różne kategorie biletów (bilet normalny, ulgowy, rodzinny, specjalne stawki dla młodzieży). Warto sprawdzić też zasadę wpuszczania ostatnich zwiedzających — często ostatni wstęp jest około 20 minut przed zamknięciem sal. Przy rezerwacji zapytaj o liczbę bezpłatnych opiekunów i minimalne opłaty dla grup szkolnych.
Przed wejściem przypomnij uczniom podstawowe zasady muzealne: cisza lub umiarkowany głos, nie dotykanie eksponatów, zakaz używania nożyczek w salach wystawowych, fotografowanie tylko tam, gdzie to dozwolone (i bez lampy błyskowej).
Rozdziel rolę opiekunów — najlepiej mieć minimum dwóch dorosłych dla grupy szkolnej (np. nauczyciel + drugi opiekun). Podziel klasę na mniejsze podgrupy, każdej grupie daj konkretną kartę pracy i miejsce do wykonania zadania. Dzięki temu praca będzie sprawniejsza i bezpieczniejsza.
Weź podstawowe przybory: ołówki/kredki, gumki, karty pracy wydrukowane w dostatecznej liczbie egzemplarzy, ewentualnie duży arkusz papieru do wspólnej notatki. Jeśli planujesz zadania wymagające wyciętych elementów — przygotuj je wcześniej.
Wejście i krótka informacja organizacyjna (5–10 min): zbiórka przy szatni, przypomnienie zasad, rozdanie kart pracy i przyborów.
Część I - Spacer tematyczny z zadaniami (30–40 min): klasa dzieli się na 3–4 mniejsze grupy; każda grupa idzie do określonej sali i pracuje przy obrazie wyznaczonym na karcie (zadania: odnajdź szczegóły, wypełnij krzyżówkę, ułóż krótką historię bohaterki).
Część II - Gra muzealna i aktywności ruchowe (10–15 min): wykorzystaj elementy z kart – memory z wytwornymi damami, krótkie scenki do odegrania (zachęć uczniów do improwizacji), albo zadanie śledcze z mapą (odznacz trasę, którą powinna wybrać bohaterka).
Podsumowanie i refleksja (10–15 min): wspólna rozmowa o tym, co uczniowie zobaczyli, co ich zaskoczyło, jakie pytania mają do obrazów. Można poprosić każdą grupę o krótkie podsumowanie (1–2 minuty). Na koniec zadanie domowe: narysuj portret inspirowany jednym z obrazów lub napisz krótką opowieść o bohaterce z karty.
Dla uczniów klas 4–8 można rozbudować zadania o elementy analizy: porównanie dwóch obrazów pod kątem kompozycji, kolorystyki i tematu; praca nad krótkim opisem historycznym epoki przedstawionej na obrazie; zadanie polegające na znalezieniu w zbiorach innych dzieł tego samego autora.
Zadania projektowe: poproś klasy starsze o przygotowanie mini-wystawy — każda grupa wybiera 2–3 obrazy, tworzy opis i plakat informacyjny dla odwiedzających; albo zorganizuj debatę: „Kto był ważniejszy dla polskiej kultury XIX wieku — malarz czy jego modelka?”.
Elementy międzyprzedmiotowe: łącz lekcję z językiem polskim (opis postaci, dialogi), historią (tematy powstańcze, kontekst społeczny), plastyczną pracownią (techniki malarskie, wykonanie miniatury) oraz zajęciami wychowawczymi (dyskusja o roli kobiet w historii).
Rynek Główny to też miejsce wygodne logistycznie — wokół Sukiennic jest wiele miejsc na krótki odpoczynek i posiłek po zajęciach. Jeśli planujesz przerwę z uczniami, wybieraj sprawdzone, wysoko oceniane lokale i rezerwuj stolik dla większych grup z wyprzedzeniem.
Kilka propozycji dobrze ocenianych miejsc w najbliższej okolicy (warto wcześniej potwierdzić możliwość przyjęcia większej grupy): Camelot Cafe (kawiarnia o klimatycznym wnętrzu, popularna wśród odwiedzających Stare Miasto), Wierzynek (historyczna restauracja przy Rynku — doświadczenie 'królewskiej' oprawy, dobre na wyjątkowe okazje), Pod Aniołami (kuchnia tradycyjna, sprawdzona dla grup).
Jeżeli grupa potrzebuje szybkiego i budżetowego posiłku, dobrze jest zarezerwować miejsce lub skonsultować się telefonicznie z wybranym lokalem, aby uniknąć długiego oczekiwania. Zwróć też uwagę na potrzeby dietetyczne uczniów — wiele lokali oferuje informacje o alergenach i menu dla dzieci.
Brak wcześniejszego wydruku kart pracy — pamiętaj, że część elementów musi być wycięta przed wejściem do galerii, bo nożyczki są zabronione w salach wystawowych.
Ustawianie zbyt wielu aktywności w zbyt krótkim czasie — realny czas na pracę z kartą w muzeum dla całej klasy to zwykle 60–90 minut; zaplanuj priorytety i wybierz 2–3 kluczowe zadania.
Nie sprawdzenie zasad wpuszczania grup i liczby bezpłatnych opiekunów — przed wyjściem dopytaj w Centrum Rezerwacji muzeum o obowiązujące reguły i ewentualne opłaty minimalne. Dzięki temu unikniesz nieprzyjemnych niespodzianek przy kasie.
Przecenianie ciszy młodszych uczniów — zaplanuj aktywności ruchowe lub krótkie improwizacje, które pozwolą rozładować energię i przywrócić uwagę, zamiast karać za naturalne zachowanie dzieci.
Gdzie pobrać karty pracy? — Muzeum Narodowe udostępnia materiały edukacyjne do pobrania w sekcji „Do Muzeum” na stronie oddziału; warto wyszukać hasła związane z Galerią Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach.
Czy muzeum prowadzi lekcje muzealne z przewodnikiem? — Tak, Muzeum Narodowe organizuje lekcje i warsztaty prowadzone przez pracowników Działu Edukacji; zarezerwuj termin z wyprzedzeniem przez Centrum Rezerwacji.
Jak długi jest sugerowany czas zwiedzania z kartami pracy? — Dla klas szkolnych efektywny czas pracy to zwykle 60–90 minut; można to rozłożyć na krótsze moduły w zależności od wieku uczniów.
Czy są specjalne ceny dla młodzieży szkolnej? — Muzeum stosuje różne kategorie biletów i często ma specjalne stawki dla młodzieży; przed wizytą sprawdź aktualny cennik i zasady dla grup.
Sukiennice przez wieki były centrum handlu i miejscem spotkań kupców z całej Europy — dziś ich górne sale kryją jedną z najważniejszych kolekcji malarstwa polskiego XIX wieku.
Gotowe karty pracy (np. 'Artystki i muzy') to świetna baza — nie trzeba tworzyć wszystkiego od zera: można je dostosować do wieku uczniów i połączyć z krótkimi warsztatami plastycznymi lub grami.
Jeżeli podobał Ci się ten materiał — udostępnij go znajomym nauczycielom lub na social mediach. A jeśli chcesz zwiedzić Sukiennice z przewodniczką, zapraszam do kontaktu z Małgorzatą Kasprowicz — na stronie zwiedzaniekrakowa.com znajdziesz ofertę oraz dane kontaktowe.
